Yerden onlarca metre yukarı tırmanarak küçük bir kabin içinde çalışan inşaat sektörünün korkusuz kahramanlarından Vinç Operatörü Murat Karayılan, mesleğinin inceliklerini KIBRIS’a anlattı.
15 dakika tırmanış… Metrelerce yüksekliğe çıkarak merdiven tırmanan kule vinç operatörleri yazın kavurucu sıcakta kışın ise zorlu hava koşullarında çalışarak bir metrelik kabin içerisinde ekmek mücadelesi veriyor. Vinç operatörü Murat Karayılan, her gün 60 metre yukarı tırmandığını ve bu sürenin yaklaşık 15 dakika aldığını dile getirdi.
Bir hata ölümle sonuçlanabilir.. Bazen öğlen yemeklerini bile vinç kabinin içinde yediğini anlatan Karayılan, yukarıda çalışmanın en zor yanının tuvalet ihtiyacını gidermek olduğunu söyledi. Mesleğinin hataya yer vermediğine dikkat çeken Karayılan, “Bir hata yalnızca kendimin değil, çalışanların da hayatını tehlikeye atmam demektir” dedi.
Ezgi ÇELİK
Yer ve gök arasına demir ayaklar dikiyorlar. Bulutların ardından zincir sarkıtıyorlar. Tonlarca yükü, yüzlerce metreye çekiyor. Beton bloklara karşı et ve kemikten bedenler. Onlar dev inşaat alanlarının kralları. İşlerini yaptıkça yükseliyor, yükseldikçe hayatları tehlikeye giriyor.
Ekmek parası kazanmak için yerden metrelerce yükseklikte alın teri döken kule vinç operatörü Murat Karayılan, 10 yıldır inşaatlarda çalışıyor… Mesleğin zorluklarını KIBRIS’a anlatan Murat Karayılan, kule vinç operatörü kurslarına giderek mesleğe ilk adımını attığını anlattı.
Konya’da bir ay eğitim aldığını belirten Karayılan, “Her gün 1 saat bazen 2 saat müfettiş ve eğitici eşliğinde yukarı çıkıyorduk. Eğitimler çok yüksekte yapılmıyor. Kabin vincin ortasında oluyor. Eğitimimi tamamladıktan sonra aynı işi yapan bir arkadaşımın yanına giderek mesleğimi geliştirdim” dedi.
Mesleğin ilk yıllarında tecrübe arandığı için iş bulmakta bazı zorluklar yaşadığını dile getiren Karayılan eğitimi iyi şekilde alındığı takdirde meslek hayatında da sıkıntı yaşanmadığının altını çizdi. Eğitim ücretlerinin pahalı olduğuna işaret eden Karayılan, “Bazı operatörler eğitim almaktan kaçınarak mesleği sahada öğrenmeye çalışıyor. Bu doğru değildir” şeklinde konuştu.
“Kadınlar da vinç operatörü olabilir”
Mesleği kadınların pek tercih etmediğini belirten Karayılan, “Yükseklik kadınlar için korkutucu gelebilir. Aslında öğrendikten sonra korkacak bir şey yok. Bir kadın da vinç operatörü olabilir. Bu mesleği yapan bir kadın da görmüştüm” ifadelerini kullandı.
“8 saat vincin tepesinde kalıyorum”
Mesleği sevmenin önemli olduğunun altını çizen Karayılan, “Vinç kabini ikinci eviniz oluyor. Tuvalet ihtiyacı olmadığı sürece saatlerce yukarıda kalıyorum. Bazen öğlenleri yemeği bile yukarıda yiyorum. Mesaimiz sabah 8 de başlıyor akşam 5’de bitiyor. 8 saat vincin tepesinde kalmam gerekiyor. Bazen akşam beşten sonra mesai olur ve tekrar yemek yukarı gelir. Yemek yer ve öyle ineriz” dedi.
“Kuleye çıkmak ortalama 15 dakika sürüyor”
En yüksek 80 metrede çalıştığını kaydeden Karayılan, şu an ise 60 metre yükseklikte çalıştığını belirtti. Metrelerce yukarıdan aşağı bakmanın artık kendileri için normal bir durum olduğunu kaydeden Karayılan, “Şu an 60 metrede çalışıyorum. 15-20 dakika sürüyor yukarı çıkmam. İnmek daha kolay çıkmaya göre. 10 dakikada aşağı inebiliyorsunuz” ifadelerini kullandı.
“En ufak hata ölümle sonuçlanabilir”
İş güvenliğini her şeyden üstün tuttuklarına vurgu yapan Karayılan, şöyle devam etti:
“Asla hata kabul etmeyen bir iş. Bir hatamız ölümle sonuçlanabilir. Yapacağım bir hata yalnızca kendimin değil, şantiyede çalışanların da hayatını tehlikeye atmam olur. Demirci ve kalıpçı ekibi var aşağıda. Bunların usta başlarında telsiz var. Bir malzeme alınacaksa beni yönlendirir. Alırım malzemeyi belirtilen noktaya taşırım. Ancak bazen malzeme çalışanların üstlerinden geçmek zorunda kalabiliyor. Yapabildiğim kadar üstlerinden götürmemeye çalışıyorum ama bazen zorunda kalıyorum. Bir hata yapsam Allah göstermesin onların başına düşebilir. İşimizde dalgın olmaya da yer yok.”
“Rüzgarlı havalarda vinci durduruyoruz”
Murat Karayılan, hava şartlarının kule vinç operatörlerinin çalışmalarını etkilediğini söyleyerek, kendilerini en çok zorlayan etkenin rüzgar olduğunu dile getirdi. Kabinlerde bulunan rüzgar ölçer ile rüzgarın hızını kontrol ettiklerini belirten Karayılan, “Rüzgar ölçer limiti geçince vinci durdururuz. Aşağıdan çalışalım deseler bile ben çalışmıyorum. Rüzgarlı havalarda limit 40 km. 40 km’yi geçtiğinde işi durduruyoruz. Tabi vince göre de değişiyor. Benim vincim yeni ancak eski vinçlerde bu limit 35 km’dir. Kule vinçte tek yetkili biziz. En ufak hatada sorumluluk bende. Çalış deseler de ben çalışmam” ifadelerini kullandı.
Yazları ise yüksek sıcaklık nedeniyle belli saat aralığında bakanlığın açıkladığı çalışma yasaklarına uyduklarını kaydeden Karayılan, iş sağlığı ve güvenliği uzmanının ise sürekli sahada olduğunu, baret takmayan, yelek giymeyen kişileri uyardığını, gerekirse ceza kestiğini dile getirdi.
İlk iş kontrol
Yukarı çıktıkları merdivenleri güvenli olduğunu, korkulukları bulunduğunu ve düşme risklerinin olmadığına işaret eden Karayılan, işe başlamadan önce ise ilk işinin vinci kontrol etmek olduğunu belirtti.
Vinç operatörlüğünde sivic ayarının önemine vurgu yapan Murat Karayılan, “Sivic ayarı yükün tonajını belirler. Bazı meslektaşlarımız, sivici devre dışı bırakarak daha fazla yük almaya çalışıyor. Örneğin bir ton alacağı yerde 1 buçuk ton almak için sivici iptal ediyor. Düşmeler, vincin devrilmesi hep ondan kaynaklanıyor” şeklinde konuştu.
Vinç operatörlerinin maaşları dillerde…
Kule vinç operatörlerinin aylık kazancının 150 bin TL’yi bulduğu yönündeki haberlerin ise gerçeği yansıtmadığını dile getiren Karayılan, İnsanları bu işe yönlendirmek için yapılıyor. Ben 10 yıldır bu işi yapıyorum. Operatörler 150-200 bin maaş alıyor deniliyor. Bunlar yalan haber” dedi.
Aşağıdan görüldüğü gibi kolay bir iş olmadığına işaret eden Murat Karayılan, “İşi severek yapmak gerekiyor. Yaptığımız kolay bir iş değil, Dikkatli olacaksınız. Gözlerinizin iyi görmesi gerekiyor. Mesleğe başlayıp 2 ay sonra işi bırakanlar var. İşinizde de iyi olmalısınız. Yoksa çalışanlar sizi istemez” ifadelerini kullandı.
“Önce işinizin ustası olun”
Fiziksel bir rahatsızlık olmadıkça mesleği 55-60 yaşına kadar yapabileceklerini belirten Karayılan, şöyle devam etti:
“Yaş ilerledikçe tırmanmak zor olabiliyor. Şimdi 33 yaşındayım. Fıstık bahçem var. Bir süre daha bu işi yaptıktan sonra mesleği bırakarak bahçemle ilgilenmek istiyorum. Elbette benim gibi herkesin imkanı yok bırakmak için. O kişilerde emekli olana kadara çalışıyor.”
Vinç operatörü olmak isteyenlere de tavsiyelerde bulunan Karayılan, “İşi yapmak isteyenler tam öğrensin. Belgeyi aldım, hemen yapayım diye bir şey yok. Her işte olduğu gibi pişmek gerekli. Kazaların çoğu acemilikten oluyor. Önce işinizin ustası olun” dedi.
