Kıbrıs Yatırım ve Geliştirme Ajansı Direktörü Sertoğlu, yatırımcılar açısından en büyük sorunun bürokrasi olduğuna değindi, bunu aşmak için e-Devlet’in önemine vurgu yaptı:
İşlemler 18 adım kısalır… YAGA Direktörü Ebru Kaptan Sertoğlu, KIBRIS’a yaptığı açıklamada, “Yatırımcının önünde inanılmaz bir bürokrasi sorunu var; fakat e–Devlet projesi içerisinde bir bakanlığa ait işlemin YAGA kolundan izin verilmesi durumunda, ki bunun alt yapı çalışmaları yürütülüyor, işlemler 18 adım kısalıyor. Bu çok kıymetlidir.” ifadelerine yer verdi.
YAGA, KOBİGEM birleşmesi… Sertoğlu, 2018 yılında YAGA ile Küçük ve Orta Boy İşletmeleri Geliştirme Merkezi (KOBİGEM)’in birleştirildiğini belirterek, bunun önemine değindi. Sertoğlu, “Dışarıdan gelen bir yatırımcının haksız bir rekabet yaratmasındansa, kendi ekonomimizi yerli sanayicimizi de bu işin içine katarak, daha güzel büyümesini, daha iyi ihracat yapmasını sağlıyoruz.” dedi.
Emine Gül ÖZER
Kıbrıs Türk Yatırım ve Geliştirme Ajansı (YAGA) Direktörü Ebru Kaptan Sertoğlu, kurumun çok önemli işlevleri yerine getirdiğine vurgu yaparken, sürdürülebilir bir bütçe gereksiniminin altını çizdi.
YAGA Direktörü Sertoğlu, kurumun amacına dikkat çekerek, yatırımcıların en çok sorun yaşadığı konuları KIBRIS’a anlattı.
YAGA, 2018 yılından beri Başbakanlığa bağlı hizmetlerini yürütüyor. Ülkeye gelen yatırımcıların işlerini çok seri bir şekilde, tek durak denilen mantıkta, bütün hizmet ve bilgileri alabilecekleri bir ortam oluşturulduğunu vurgulayan Sertoğlu, e-Devlet projesinin bu noktada çok önemli olduğuna dikkat çekti.
Bürokrasinin yatırımcılar için çok ciddi sorunlar doğurduğuna vurgu yapan Sertoğlu, “Özellikle Başbakanımız, yatırımcıların önündeki engellerin kaldırılması ve prosedürlerin basite indirgenmesi hususunda çok ciddi çalışmalar yürütüyor.” dedi.
Kurumun eksikleri hususunda da konuşan Sertoğlu, “KKTC’de farklı sektörlerde büyüyen ve yükselen bir ekonomi var. Bunun öngörüsünün ve vizyonunun önceliklendirilmesi lazım. Yatırımcı gelsin değil, bizim şu alanda bu yatırımcıya ihtiyacımız var diyerek hareket etmemiz lazım” dedi ve sürdürülebilir bir bütçe kaynağının olması gerektiğinin altını çizdi.
“Yatırımcılara sunumlar yapıp bilgiler veriyoruz”
Ebru Kaptan Sertoğlu, kurumun vizyonuna dikkat çekerek, şöyle konuştu:
“Burada amaç, gelen yatırımcıların işlerini çok seri bir şekilde, tek durak denilen mantıkta, bu ofiste, bütün hizmet ve bilgileri alabilecekleri bir ortam yaratmaktı, yasal olarak bu oluşturuldu. Bütün yatırımcılar direkt buraya gelip, hangi alan ve sektör olursa olsun bilgileri tek bir noktadan temin edebiliyorlar. YAGA’nın ana amacı bu.”
İstatistiki bilgilerin harmanlanması ve yatırımcılara sunulması açısından sunumların, dokümanların, tanıtımların yurt dışından ve yurt içinden, özellikle yurt dışından gelen yatırımcı gruplara sunumların gerçekleştirildiğini anlatan Sertoğlu, şöyle devam etti:
“KKTC’de her şey küçük ve ortadaymış gibi görünse de yatırımcıların bilmediği, yalnızca kulaktan duyduğu bazı yasalar ve mevzuatlar olabiliyor. Bunların ayrıntısını inceliyoruz çünkü pek çok ülkede olduğu gibi bütün yatırımcılara çok açık ve dostane mevzuatlarımız var fakat her sektörün kendine has mevzuatı ve uygulamaları oluyor. Bunları bizden direkt birinci ağızdan öğrenme imkanı sağlıyoruz. O yüzden 2018 yılından itibaren YAGA gerçekten güzel hizmetler veriyor.”
“Yatırımın önündeki engellerin kalkması için çalışmalar yürütülüyor”
Ebru Kaptan Sertoğlu, kurumun misyonuyla ilgili de “YAGA, yatırımcıyı getirmek, yatırımcıların desteklenmesi ve aynı zamanda kalkınmayı yasal olarak kendine görev edinmiş meziyette. Bu konuda bakanlıklarla beraber senkronize çalışıyoruz, Başbakanlığa bağlı olması bu anlamda çok önemli.” ifadelerini kullandı.
Bazı konuların düzenlenebilmesi için çalışmaların başladığını vurgulayan Sertoğlu, “Özellikle Başbakanımız, yatırımcıların önündeki engellerin kaldırılması ve prosedürlerin basite indirgenmesi hususunda çok ciddi çalışmalar yürütüyor. Tabiî ki YAGA’nın tecrübesi, yaşanan sıkıntıların giderilmesi için e-Devlet projeleri üzerinden daha çok yardımcı olmaya çalışıyoruz. Bunlar tamamlandığında yatırımcı çok daha kolay bir şekilde ilerleyebilecek.” şeklinde konuştu.
“Bürokrasi ciddi sorun oluşturuyor”
Gelen yatırımcıların özellikle en çok ülkemizdeki bürokrasiden yana sıkıntı yaşadığını anlatan Ebru Kaptan Sertoğlu, şunları kaydetti:
“Çok ciddi bir sıkıntı var. Bu konuda şablonlarımız var, A3 kağıdına sığmıyor. Yatırımcıya kendine ait bir arsaysa ya da devletten isterse gibi sıralamayla gidiyor. İnanılmaz bir bürokrasi sorunu var fakat e–Devlet projesi içerisinde bir bakanlığa ait işlemin YAGA kolundan izin verilmesi durumunda, ki bunun alt yapı çalışmaları yürütülüyor, inanın bana 18 adım kısalıyor işlemler. Bu çok kıymetli. O nedenle e–Devlet projelerini önce bakanlıkları içerisinde oturması, daha sonrada Başbakanlık YAGA olarak YAGA’nın içerisine girmesi, o arzu edilen tek durak ofisi mantığını çok net bir şekilde getirebilecek.” dedi.
Sertoğlu, şunları anlattı:
“Yatırımcı bütün evraklarını tamamladıktan sonra, daha önceden alacağı bir danışmanlık ve bilgilendirme toplantısından sonra evraklarıyla geldiğinde, şirketin kurulması, destek programlarından faydalanması gibi pek çok konuyu yalnızca YAGA, yani e-Devlet üzerinden halletme imkanı bulacak. Bürokrasi sorununu ancak bu şekilde çözebiliriz. Neyin ne olduğunu, doğru ağızdan öğrenmek çok kıymetli, yapacakları iş ve sektörle ilgili. Bu konudaki mevzuatı buradan çok net bir şekilde öğrenebilirler. e-Devletin sunduğu imkanlarla da tek durak haline gelirse, YAGA tam anlamıyla işlemini yürütecek.”
“YAGA ve KOBİGEM birleşti”
YAGA ile Küçük ve Orta boy İşletmeleri Geliştirme Merkezi (KOBİGEM)’in 2018 yılında birleştirildiğine vurgu yapan Ebru Kaptan Sertoğlu, birleşme sonrası iki kurumun ne tür hizmetler verdiğini de şu ifadelerle aktardı:
“Şunu hiç unutmamak lazım: Bizim gibi küçük ekonomilerde iç yatırımcı ve dış yatırımcıyı birbirinden çok ayrıştıramıyorsunuz çünkü yabancı yatırımcının iç pazardaki etkisi çok önemli, bir yanda haksız rekabet yaratabilirsiniz. Mevcut ekonominizi çok ciddi hasara uğratabilirsiniz.
Keza dünyadaki ada ekonomilerinin çoğunda, kobilere destek veren kurumlarla, yatırım kurumları bir çatı altında çalışıyor. Bunu biz 2018 yılında YAGA ve KOBİGEM’i birleştirerek destekledik.
Bu neyi veriyor bize dersek, KOBİGEM olan ayağında bütün sanayici, turizmci ve tarımcınızı çok yakından tanıyorsunuz. Yatırım yapacakları alanları, yeni ihtiyaçlarını ve bu konudaki bütün eksiklerini iyi biliyorsunuz. Dışarıdan gelen yatırımcılarla ya eşleştirme yapma imkanı ya da hangi alanlarda yatırımcılara öncelik verilmeli bu alanda yelpaze sunuyor.
O anlamda KOBİGEM ve YAGA baştan beraber çalışması gereken kurumlar. Faydasını çok gördüğümüzü söyleyebilirim. Dışarıdan gelen bir yatırımcının haksız bir rekabet yaratmasındansa, kendi ekonomimizi yerli sanayicimizi de bu işin içine katarak, daha güzel büyümesini, daha iyi ihracat yapmasını sağlıyoruz.”
“Yatırım noktasında önceliklendirilme gerekiyor”
YAGA ve KOBİGEM’i daha ileriye götürebilmek için yapılması gerekenleri de aktaran ve kurumun eksikliklerine dikkat çeken Ebru Kaptan Sertoğlu, şu ifadeleri kullandı:
“Biz dünyayla karşılaştırmalı iş yapabilirlik raporları çıkartıyoruz. Dünya çok hız aldı. Biz ilerlesek bile çok geride kalıyoruz. Bunu yakalayabilmemiz için bizim kesinlikle önceliklendirdiğimiz yatırım alanlarını net bir şekilde ortaya koymamız lazım ama bunu serbest bıraktığımızda da kontrolün çok dışına çıkabiliyor.
KKTC’de büyüyen ve yükselen bir ekonomi var farklı sektörlerde. Bunun öngörüsünün ve vizyonunun önceliklendirilmesi lazım. Yatırımcı gelsin değil; bizim şu alanda, bu yatırımcıya ihtiyacımız var diyerek hareket etmemiz lazım.”
“Sürdürülebilir finansal kaynak lazım”
YAGA’nın kendi sürdürülebilir finansal kaynakları olması gerektiğine de vurgu yapan Ebru Kaptan Sertoğlu, “Artık kurumumuzun bütçelendirilmesi lazım. Kendi içerisinde tanıtım filmleri, reklamların yapılması lazım yatırımcılar için. Yatırım turizmden ibaret değildir.” diye konuştu.
Sertoğlu, sözlerini şu şekilde noktaladı:
“Kuzey Kıbrıs’ta çok ciddi sektörler ve alanlar var. Yatırım yapılırsa çok ciddi ileri götürebilecek ülke ekonomisini. Bu konuda hem bunların yapılabilmesi için bütçeye ihtiyacı var, hem de bazı desteklerin hem sanayicilere hem turizm ve tarım sektöründe olsun 12 aya yayılması lazım. Şu an ne kadar Türkiye Cumhuriyeti tarafından çok güzel programlarla desteklensek de sürdürülebilir ve 12 ay açık programlarda özlediğimiz bir şey. Bu da kendi bütçemizden yaratabileceğimiz imkanlar olmalı, bunların da önü umarım ileriki yıllarda yapılır.”
