Doğaya gelişigüzel atılan plastik atıklar toplanılıyor ve Torex Trading geri dönüşüm fabrikasında çöp poşeti olarak yeniden kullanıma sunuluyor.
Çöp poşetinin serüveni… Torex Trading Geri Dönüşüm Fabrikası Direktörü Tuygun Töre, kullanılmış atık plastiklerin toplanıp fabrikaya getirildiğini ve burada ayrıştırıldıktan sonra kırma işlemine girdiğini anlattı. 300 derecede eritilerek ham maddeye dönüştürülen atık plastikler, daha sonra çöp poşetine dönüştürülüyor.
Her türlü naylon türevi kullanılıyor… Damlama su lastiği, sera naylonu, mobilya ve beyaz eşyalardan çıkan naylonlar olmak üzere her türlü naylon türevlerini dönüştürdüklerini belirten Tuygun Töre, her ay yaklaşık 30-40 ton arası kullanılmış plastik materyali dönüştürdüklerini açıkladı.
Cemre CEMALİ
Çevre bilincinin hala tam olarak gelişmediği ülkemizde, doğaya büyük zarar veren metal, cam, demir, plastik ürünler gelişi güzel atılıyor. Bu ürünlerin doğallığında doğada yok olması yüz yıllara ihtiyaç duyuyor. Oysa gelişmiş ülkelerde bu tip atıklar yeniden üretime kazandırılarak hem daha ekonomik bir üretim modeli ortaya çıkıyor hem de doğa korunuyor. İşte bu bilinç ile ülkemizde üretim yapan bir fabrika var; Torex Trading Geri Dönüşüm Fabrikası.
Ülkemizin sanayicilerinden, Kıbrıs Türk İş İnsanları Derneği (İŞAD) ve Kıbrıs Türk Sanayi Odası (KTSO) Yönetim Kurulu Üyesi, Torex Trading Geri Dönüşüm Fabrikası Direktörü Tuygun Töre, 2019 yılında Alayköy Sanayi’de faaliyete geçirdiği geri dönüşüm fabrikasında her ay 30-40 tona yakın kullanılmış plastik ve naylon atığı çöp poşetine dönüştürüyor.
Fabrikasının kapılarını KIBRIS’a açan Töre ile geri dönüşüm macerasını konuştuk.
“Kullanılmış plastik ve naylonlar dönüşüyor”
Tuygun Töre, 2014 yılında çöp poşeti, kağıt grupları ve temizlik malzemeleri ile al sat olarak başladığı ticari hayatını ilerleyen süreçlerde üretim yapmak üzere geliştirdiğini anlattı.
Töre, bu doğrultuda kullanılmış plastik ve naylon atıkları çöp poşetine dönüştürmek üzere 2019 yılında geri dönüşüm fabrikasını kurduğunu ifade ederek, fabrikanın 24 saat çalıştığını ve üretimin durmadan devam ettiğini söyledi.
Şu anda fabrikada 10 personel çalıştığını belgisini veren Töre, özellikle yaz aylarında atıkların ayrıştırılması noktasında daha fazla insan gücüne ihtiyaç duyulduğunu, bu nedenle de mevcut personele ek olarak ihtiyaca göre günlük ve haftalık yarı zamanlı personel istihdam ettiklerini ifade etti.
Töre, ülkemizde moloz yığınları, plastik atıklar, cam ve pet şişe atıkları, demir, akü, pil gibi birçok atık malzeme olduğunu bu nedenle de etrafı denizlerle kaplı olan Kıbrıs adasında biriken atıkların geri dönüşümün çok önemli olduğuna dikkat çekerek, “Geri dönüşümü olan tek ürün plastik grubudur” dedi.
“Her ay 30-40 ton atık çöp poşeti oluyor”
Damlama su lastiği, sera naylonu, mobilya ve beyaz eşyalardan çıkan naylonlar olmak üzere her türlü naylon türevlerinin ülkemizde yer aldığının altını çizen Tuygun Töre, fabrikada bunların geri dönüşümünü yaptıklarını açıkladı.
Töre, her ay yaklaşık 30-40 ton arası kullanılmış plastik materyalini geri dönüştürerek çöp poşeti ürettiklerini ifade ederek, üretilen çöp torbalarının market, belediye, otel, restoran ve hastanelere satıldığını belirtti.
Kullanılmış atık plastikler fabrikaya geldikten sonra ilk olarak ayrıştırma ve plastiği kırma işlemi yapıldığını anlatan Töre, daha sonra kırılan plastik ve naylon malzemelerin geri dönüşüm odasına alındığını ve 300 derecede eriyerek pirinç tanesi haline gelecek şekilde ham maddeye dönüştürüldüğünü açıkladı.
Daha sonra bobinler oluşturulmak üzere ham maddelerin atölye bölümüne getirildiğini söyleyen Töre, istenilen boyut ve renkte üretilecek olan çöp poşetlerinin önce bobin haline getirildiğini, ardından da kesim makinesinden geçerek hazır hale getirildiğini kaydetti.
Töre, hastaneler için üretilen çöp poşetleri üzerine ‘Tıbbı Atık’ yazısının yazılması için bobinlerin önce baskı makinesinden geçtiğini daha sonra hazır hale sokulduğunu anlatarak ihtiyaca göre bütün üretimi yapabilecek güçte ve kapasitede olduklarını vurguladı.
“Geri dönüşüm önemli bir iş alanı”
Geri dönüşümün Kuzey Kıbrıs için çok önemli bir iş alanı olduğunu ve gelecek için de çok önemli bir iş kolu olduğuna işaret eden Tuygun Töre, Torex Trading olarak öncü bir firma olduklarını söyledi.
Töre, “Doğa Plast” adı ile kendi markalarını da ürettiklerini belirterek, bir yandan da kendi isimleri ve etiketleri olan dağıtıcı firmaların poşetlerini yaparak satışını gerçekleştirdiklerini vurguladı.
Kullanılmış plastik materyalleri nasıl temin ettiklerini de açıklayan Töre, sözlerine şöyle devam etti:
“Kendi imkanlarımız dahilinde topladığımız, anlaşmalı olduğumuz bazı restoran, mobilyacı, alüminyumcu gibi işletmeler var. Onların bizler için biriktirmiş oldukları atıkları her hafta rutin olarak belirlediğimiz günlerde topluyoruz. Ayrıca Güzelyurt, Türkmenköy, Karpaz gibi bahçelerin çok olduğu bölgelerde tarlalarda kullanılan damlama su lastiklerini de dönüştürüyoruz. O plastikler de kullanıldıktan sonra senede bir veya iki senede bir değiştirilerek yenileniyor. Damlama su lastikleri denilen plastik materyallerin bize gelişini sağlayan işletmeler ve hurdacılık yapan kişiler vardır.”
“Ülkemizde ciddi boyutlarda atık var”
Tuygun Töre, plastikleri temin ettikleri kişilerin de bu sayede günün sonunda evlerine maaş götürebilecekleri bir iş alanı yaratıldığını söyleyerek “Ülkemizde çok ciddi boyutlarda atık olduğu aşikârdır. Böylece bizi destekleyen, bizim de onları desteklediğimiz bir mekanizma yaratıldı” dedi.
Atıkları toplama konusunda altyapının yetersiz olmasından dolayı devlet ve belediyelerin bu konuda çok başarılı olamadığına dikkat çeken Töre, “Teşviklerin arttırılması, hibe programlarının arttırılması ile bizim gibi özel şirketlerin desteklenmesi halinde bizim gibi firmalar çoğalacak. Böylelikle etrafımızda atıkları toplayan kişiler ve firmalar çok daha fazla sayıya ulaşacaktır diye düşünüyorum” dedi.
