Bazı cilt lekeleri belirtisi olabilir. Özellikle melanom adı verilen cilt kanseri, ciltteki lekelerin kötü huylu bir tümör oluşturmasına neden olabilir. Melanom, genellikle mevcut bir benin değişmesi veya yeni bir benin oluşmasıyla ortaya çıkar. Ancak, sadece melanom değil, diğer cilt kanseri türleri de oluşabilecek lekelerin belirtileri arasında yer alır.
Cilt kanserinin erken teşhisi önemlidir çünkü erken aşamalarda yakalandığında şansı daha yüksektir. Cilt lekelerinin kanser belirtisi olup olmadığını belirlemek için ABCDE kuralı gibi belirli bir kılavuz kullanılabilir:
A – Asimetri: Lekenin iki yarısı simetrik değilse.
B – Sınır: Lekenin kenarları düzensiz veya belirsiz ise.
C – Renk: Lekenin içinde birden fazla renk veya renk değişiklikleri varsa.
D – Çap: Lekenin çapı genellikle 6 mm’den (bir ucu bir kalem ucu kadar) daha büyükse.
E – Evrim: Lekenin boyut, şekil veya renginde zamanla herhangi bir değişiklik varsa.
Bir leke bu özelliklerden herhangi birini gösteriyorsa veya leke üzerindeki herhangi bir değişiklik endişe verici ise, bir dermatolog veya sağlık uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.
Cilt kanseri kimlerde görülür
Cilt kanseri herkesde görülebilir ancak bazı faktörler cilt kanserinin riskini artırabilir.
Bunlar arasında:
Aşırı Güneş Maruziyeti: Uzun süre güneşte kalmak, güneş yanığı geçirmek veya solaryum gibi yapay bronzlaştırıcılar kullanmak cilt kanseri riskini artırabilir.
Cilt Tipi: Açık ten rengine sahip olanlar, güneş ışınlarına karşı daha hassas oldukları için cilt kanseri riski daha yüksektir.
Aile Öyküsü: Ailede cilt kanseri öyküsü olan kişilerde, cilt kanseri riski artabilir.
Yaş: Cilt kanseri genellikle ileri yaşlarda daha sık görülür, ancak gençlerde de görülebilir.
Bağışıklık Sistemi Zayıflığı: Bağışıklık sistemi zayıflamış olan kişilerde (örneğin, organ nakli yapılanlar veya HIV/AIDS hastaları gibi) cilt kanseri riski artabilir.
X-Işınları veya Radyasyon Maruziyeti: Özellikle çocukluk veya gençlik döneminde yoğun X-ışını veya radyoterapi tedavisi alan kişilerde cilt kanseri riski artabilir.
Kimyasal Maddelere Maruziyet: Bazı kimyasallara maruz kalmak (örneğin, arsenik gibi) cilt kanseri riskini artırabilir.
Cilt kanserinin yaş aralığı
Cilt kanseri her yaşta görülebilir, ancak genellikle ileri yaşlarda daha sık ortaya çıkar. Özellikle 50 yaş ve üstü bireylerde cilt kanseri riski artar. Ancak, gençler ve hatta çocuklar da cilt kanserine yakalanabilir.
Melanom adı verilen cilt kanseri türü, gençler arasında da görülebilir ve hatta 30’lu yaşlarda bile ortaya çıkabilir. Diğer cilt kanseri türleri, özellikle güneşe fazla maruz kalan kişilerde daha sık görülse de, her yaş grubunda ortaya çıkabilir.
Cilt kanserinin erken teşhisi önemlidir, bu nedenle düzenli cilt muayeneleri yapılmalı ve ciltteki değişiklikler dikkatle izlenmelidir. Herhangi bir şüpheli leke veya cilt değişikliği fark edildiğinde, bir dermatolog veya sağlık uzmanı tarafından değerlendirilmesi önerilir.
Cilt kanseri tedavisi
Cilt kanseri tedavisi, kanserin tipine, yayılma derecesine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Temel cilt kanseri tedavi yöntemleri şunlardır:
Cerrahi Müdahale: Cilt kanseri genellikle cerrahi olarak çıkarılır. Bu prosedür, kanserli dokunun cerrahi olarak çıkarılması ve çevresinde sağlıklı dokunun da alınması anlamına gelir. Cerrahi müdahale, kanserin türüne, büyüklüğüne ve yayılma derecesine bağlı olarak değişebilir.
Radyoterapi: Radyoterapi, yüksek enerjili ışınların kullanılmasıyla kanser hücrelerini öldürmeyi amaçlayan bir tedavi yöntemidir. Cilt kanserinde radyoterapi, kanserin boyutuna ve konumuna bağlı olarak kullanılabilir.
Kriyoterapi: Kriyoterapi, sıvı azot gibi çok düşük sıcaklıkların kullanılmasıyla kanserli dokunun dondurulmasını içerir. Bu yöntem özellikle küçük, yüzeyel cilt kanserlerinde kullanılabilir.
Topikal İlaçlar: Bazı yüzeyel cilt kanserlerinde, cildin üzerine sürülen veya uygulanan topikal ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar, kanserli hücrelerin yok edilmesine veya büyümesinin durdurulmasına yardımcı olabilir.
Hedefe Yönelik Tedaviler: Bazı cilt kanseri türleri için hedefe yönelik ilaçlar mevcuttur. Bu ilaçlar, kanser hücrelerinin büyümesini engelleyen veya öldüren belirli hedeflere saldıran ilaçlardır. Örneğin, melanom tedavisinde hedefe yönelik ilaçlar kullanılabilir.
Cilt kanseri tedavisi, genellikle bir veya birkaç tedavi yönteminin kombinasyonunu içerebilir. Tedavi planı, hastanın özel durumuna ve kanserin özelliklerine bağlı olarak belirlenir. Tedavi sonrası, düzenli doktor kontrolü önemlidir, çünkü cilt kanseri tekrarlama eğilimindedir.
