Dünyada 2030’a kadar 1,9 milyar kişinin temiz pişirme imkanından yoksun kalacağı öngörülüyor
Sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) başta olmak üzere temiz pişirme imkanlarının 2030’a kadar küresel nüfusun yalnızca yüzde 77’si tarafından kullanılabileceği ve yaklaşık 1,9 milyar kişinin bu olanağa erişimden yoksun kalacağı öngörülüyor.
Gaz İhraç Eden Ülkeler Forumunun (GECF) “2050 Görünüm” raporuna göre, Afrika’da konutlar en büyük enerji tüketen sektör olarak öne çıktı.
Afrika’da 2022’deki enerji tüketiminin yüzde 56’sını konutların oluşturduğu belirtilen rapora göre, özellikle Sahra Altı Afrika bölgesinde biyokütle baskın enerji kaynağı oldu.
Raporda, Afrika’daki hanelerde biyokütle tüketiminin dünyadaki diğer bölgelere kıyasla önemli ölçüde yüksek olmasının ardındaki temel nedeninin güvenilir, uygun fiyatlı ve sürdürülebilir modern enerji kaynaklarına erişim yoksunluğu olduğu açıklandı.
Bu nedenle bölgedeki hanelerin tezek ve odun gibi biyokütle yakıtlarından başka enerji alternatifine sahip olmadığı kaydedildi.
Söz konusu durumun bu yakıtları toplamaktan sorumlu olan kadın ve çocuklara ağır yük getirdiğine dikkat çekilen raporda, “Sahra Altı Afrika’da, temiz pişirme tesislerine erişimi olmayan haneler tipik olarak her gün ortalama 2 saatlerini yakıt toplamak için harcıyor. Buna ek olarak pişirme ve yemek hazırlamaya 3 saat ayırıyor. Yemek pişirmek için geleneksel soba ve açık ateş kullanmanın sağlık açısından sonuçları son derece ağır.” değerlendirmesinde bulunuldu.
Raporda, evsel hava kirliliğinin Sahra Altı Afrika’da erken ölümlerin ikinci temel nedeni olduğu ve yılda yaklaşık 700 bin ölüme sebebiyet verdiği, bunların yüzde 60’ını kadın ve çocukların oluşturduğu bilgisi paylaşıldı.
Geleneksel biyokütleden LPG’ye geçişin gaz reaksiyonları sonucu ortaya çıkan partikül madde ile ilişkili “korkunç” sağlık risklerinin azaltılmasına yardımcı olabileceği belirtilen raporda, şunlar kaydedildi:
“Bu geçiş, ortamdaki partikül maddeye maruziyeti azaltarak Afrika’da yılda yaklaşık 400 bin kişinin hayatını kurtarabilir. Birleşmiş Milletlere göre, 2015’ten 2021’e kadar temiz pişirme yakıtlarına ve teknolojilerine erişim sağlayan bireylerin oranı sadece yüzde 7 arttı ancak Güney ve Güneydoğu Asya’da, özellikle Hindistan ve Endonezya gibi ülkelerde, önemli ve istikrarlı bir ilerleme gözlendi. Buna karşılık, en düşük erişim oranlarına sahip bölge, temiz pişirme çözümlerindeki ilerlemelerin artan nüfusa ayak uyduramadığı Sahra Altı Afrika oldu. Bu durum 2021’de toplam 900 milyon insanın erişimden yoksun kalmasına neden oldu. Mevcut eğilimler devam ederse, 2030’a kadar küresel nüfusun yalnızca yüzde 77’sinin temiz pişirme çözümlerine erişebileceği ve 1,1 milyarı Sahra Altı Afrika’da olmak üzere yaklaşık 1,9 milyar insanın erişimden yoksun kalacağı öngörülüyor.”
Raporda, Hindistan’daki çeşitli girişimler örnek gösterilerek, 2015’ten 2022’ye kadar LPG kullanan kişi sayısının 300 milyon arttığının altı çizildi.
Ayrıca, LPG’nin sağlık risklerini hafiflettiği, temiz, verimli ve kolay temin edilebilir olduğu ve tüplerde depolanabileceği hatırlatıldı.
