Arasta esnafı yeni yıl öncesi çarşının durumunu KIBRIS’a değerlendirdi. Esnaf, geçmiş yıllara göre bu yıl alışveriş yapan pek kimsenin olmamasından dert yakındı
Geçmiş yılları arıyorlar… Yeni yıl öncesinde Lefkoşa Surlariçi esnafının nabzını yokladık. Esnaf geçmiş yıllardaki satışları arar pozisyonda. Hem turistin, hem de Rumların çoğunlukla uğradığı Arasta’da satışlar beklenildiği gibi değil. Tarihi Arasta sokakları insanlarla dolu olsa da, esnaf beklediği satışı yapabilmiş değil.
Cemre CEMALİ
Yılın son ayında yeni yıl öncesi “yılbaşı alışverişlerinin” çarşıya canlılık ve hareketlilik getirmesi beklenirken,
Arasta esnafı beklediğini bulamadı.
Çarşının kalabalık olmasına karşın alışveriş yapan kimsenin olmaması dikkatlerden kaçmadı.
Geçim derdine olan vatandaş bu yıl yeni yıl heyecanını yakalayamazken, esnafın umutlu bekleyişi yerini umutsuzluğa bıraktı.
KIBRIS’a konuşan Arasta Esnafı, bu yıl geçmiş yıllara göre beklediği satışları yakalayamadığına dikkat çekerek, “Yeni yıl insanlara kâbus gibi geldi. Eskiden insanlar çoluğunu çocuğunu sevindirmek için 3-4 çanta alırdı şimdi hiçbir şey alamıyorlar” vurgusu yaptı.
Alışveriş yapan birinin olmaması için bir neden arayan esnaf, ‘acaba havalar daha soğumadı mı? Ondan mı kimse gelmiyor?’ diye kara kara düşünür hale geldi.
Esnaf ne dedi?
MANOJO İşletmecisi Demet Güneş:
“Ben el yapımı çantalarım ve gümüş takılar satıyorum. Özel tasarımcımız var, çantalarımızı o tasarlıyor. Daha çok yabancı turiste hitap ediyorum. Kıbrıslı müşterilerim de var çünkü ürünlerimin kaliteli olduğunu biliyorlar. Türkiyeli müşterilerimiz fiyatlarımızı biraz yüksek buluyor. 15-20 Euro aralığında da ürünlerim var, daha yüksek fiyatlı ürünlerim de var çünkü biz de alırken dövizle alıyoruz.
Piyasayı bilmeyen Rum müşterilerim pazarlık yaparak alışveriş yapmayı alışkanlık haline getirmişler. ‘Beni kandıracaklar, kazıklayacaklar’ düşüncesinde olduklarını fark ettim. Benim ürünlerimi nereden ve nasıl aldığım belli. Hem birinci kalite ürün hem de üzerlerinde damgası ve etiketleri var.
Yabancı turistler genelde kasım ayında yeni yıl alışverişini yapıyor, aralık ayına bırakmıyorlar. Kasım’da biraz alışveriş oldu tabi bu havalarla da alakalı. Bu ay 15’inden sonra belki biraz hareketlilik olabilir çarşıda tabi bunu yerli vatandaşlar için söylüyorum. Benim Rum müşterilerim de var onlar böyle özel günlerde hediye almaya daha çok özen gösteriyor. Kumar turizmi için gelen Türkiyeli vatandaşlar ise gezip bakarak ‘çok güzelmiş’ diyerek alıcı değil bakıcı pozisyonunda hareket ediyor.
Satışlar bir miktar azaldı gibi ama o da çok değişkenlik gösteriyor. Hafta sonu kesin olarak iş olur diye düşündüğümüz günlerde siftah yapamadığımız da oluyor. Hafta içi akşam saatlerinde bu saatten sonra kimse gelmez dediğimde de bir bakıyorum grup halinde gelen müşteriler oluyor.”
Nidai Cabacaba Teksil İşletmecisi Ömer Cabacaba:
“Yeni yıl insanlara kâbus gibi geldi. Eskiden insanlar çoluğunu çocuğunu sevindirmek için 3-4 çanta alırdı şimdi hiçbir şey alamıyorlar. 60 yıldır buradayım böyle günler yaşadığımızı hatırlamam.
Daha maaş artışları almadan tüm marketler ve gıda malzemesi satan herkes fiyatlarını değiştirdi ve daha da değiştirmeye hazırlanıyor. Zor geçinen insanlar ellerindeki üç beş kuruş parayı da gıdası, benzini ve özel ihtiyaçları için tutuyor. Gelip de kıyafet alan yiyip içen belli bir zümredir. Sonu nereye varır bilmiyoruz.
Hiç iş yok, yeni yıl için de alışveriş yapmaya gelen yok. Büyük sermaye sahibi olan birkaç dükkân dışındaki esnaf sadece bakıyor. Küçük esnaf sıkıntıdadır.
Elimizdeki ürün atılmasın rengi solmasın modası geçmesin diye biz ürünlerimizi yarı fiyatına vermeye de razıyız ancak fiyat sormak bir yana insanlar yaklaşıp bakamıyorlar bile.”
Jet Kardeşler Tekstil Mağazası İşletmecisi Mehmet Başsın:
“Geçen seneye kıyasla bu yıl yeni yıl öncesi satışlarımız çok daha az. Bunun nedeni nedir, acaba neyden kaynaklı? diye düşünüyoruz. Yaz bitti artık yazlık almaz insanlar bizde kışlık ürünlerimizi çıkarttık. Havalar tam soğumadı da o yüzden mi insanlar kışlık alışverişi yapmaz oldu ya da başka bir şey mi var bilmiyoruz. Şu an satışlar çok düşük umarız ki artış olur.
Geçen seneye kadar kışlık alışverişi yapılıyordu; ekim ayından aralık ayının sonuna kadar satışlarımız iyi gidiyordu. Ancak şimdi öyle bir hareketlilik göremiyoruz. Bu sene diğer bütün senelere göre satışlar daha düşük.”
Kıbrıs’ın Çiçekleri Takı Galerisi İşletmecisi Güray Altun:
“Yeni yıl öncesi yoğunluğumuz birkaç hafta önce daha iyiydi şimdilerde yoğunluğumuz azaldı. Satışlara çok ilgi yok. Burası el sanatları yeridir, yaptığımız iş bir nevi turizme destektir. Bu işi yapanlar çoğumuz emeklidir, bu işten geçim sağlamak zordur, çok çalışmak gerekir.
Turistler el işi seviyor genelde tercihleri bu yöndedir. Ben el işi seramik takılar, mozaik ve duvar resimleri de yapıyorum. Kumaş üzerine çalışıyorum. Yeni yıl dolayısıyla kozalaklar üzerinde çalışıyorum.
Yeni yıl konseptiyle yaptığım çalışmalarda çok fazla sipariş işimiz olmuyor. Mozaik çalışmalarıma yabancı turistler ilgi duysa da yanlarında taşıyıp götüremedikleri için alamıyorlar.”
Lefkonuklu Çalışanı Ayfer Aydın:
“Yeni yıl için hediyelik satışları daha başlamadı. Çünkü sevdiklerine hediyelik eşya almak isteyenler henüz alışveriş yapmaya başlamadı.
Bazen hareketlilik oluyor bazen de olmuyor. Turistler her zaman daha çok, onların daha çok dikkatini çekiyor. Şile bezlerinden renkli şallardan alıyorlar.”
