Vatandaş, 23 kalemden oluşan trafik vergileri için devlete 2023 yılının ilk 8 ayında toplam 474 milyon TL ödedi.
Kırılan kırıldığı yerde kalıyor! Yurdun dört bir yanındaki yollar çukurdan geçilmiyor, refüjler pislik içinde, oto korkulukları kırılmış, anayolları aydınlatması beklenen direkler yerlerde, uyarı levhaları ise okunacak halde değil! Bunları düzeltebilmek için ihtiyaç olan maddi kaynağı vatandaş bir tamam ödüyor ama vergiler hizmet olarak dönmüyor.
Vatandaş trafik için 474 milyon TL ödedi… Devlet trafik işlerinin geneliyle ilgili vatandaştan toplam 23 kalemde vergi topluyor. 2023 yılının ilk 8 ayında vatandaş 474 milyon 17 bin 141 TL devlete vergi ödemesi yaptı. Bu vergiler içerisinde en yüksek ödenen meblağlar motorlu araçlar kayıt harcı, seyrüsefer ruhsat harcı ve araç devir harcından oluşuyor.
“Ödediğimiz vergiler nerede?”… KIBRIS’a konuşan vatandaşlar, “Biz otomobil kullanmak için her sene seyrüsefer parası ödüyoruz. Bu paraların trafik altyapısına harcanması gerekiyor. Ama bunlar yapılmıyor” diyerek toplanan vergilerin nerelere harcandığını sorguladı.
Vergiler Maliye’nin kasasında!… KIBRIS’ın sorularını yanıtlayan Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı, Trafik Dairesi’nin gelirlerinin genel bütçede Maliye Bakanlığı’na aktarıldığını belirterek, bundan dolayı trafik için vatandaştan toplanan verginin alt yapı çalışmaları için ayrılmadığını söyledi.
Emine Gül ÖZER
Ülkenin hali perişan… Yurdun dört bir yanına ulaşımın sağlandığı yolların durumu içler acısı… Gerek anayollarda gerekse şehir içi yollarda sağlıklı bir şekilde seyretmek neredeyse imkansız. Çukurlarla dolu yollar araçlara zarar verirken, vatandaş deyim yerindeyse çaresiz. Refüjler pislik içinde, temizlik yok. Yol kenarlarındaki ve refüjlerdeki otlar ve bitkiler temizlenmediği için yollara sarkıyor, kazaya davetiye çıkarıyor. Yol kenarlarındaki güvenlik için olmazsa olmaz durumundaki korkuluklar ya hiç yok, varsa da daha önceki kazalarda zarar görmüş ve işlevini yitirmiş durumda.
Sürücüler için hazırlanmış olan yollardaki işaretler ya tamamen silinmiş ya da kırılıp dökülmüş durumda. Uyarı görevinin dışında yere yatmış olan bu metal işaretler de kazaya davetiye çıkaracak şekilde.
Yol kanarlarında kaza yapan araçlara ait atıl parçalar ve lastikler yol güvenliğini tehdit ediyor.
Geceleri yeterince aydınlatmanın olmadığı yollarda ayrıca devrilen elektrik direkleri de kaldırılıp yenilenmiyor. O şekilde refüjler içerisinde atılı kalıyor.
Vatandaş her yıl seyrüsefer bedelleri, ehliyet ücretleri, muayene gibi çeşitli vergileri bir tamam ödeyip karşılığında devletin alt yapı hizmeti vermesini beklerken, yol ve hizmet olarak bunun karşılığı verilmiyor.
Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı’na bağlı Trafik Dairesi’nin Araç Kayıt ve Ruhsatlandırma Şubesi tarafından yayınlanan istatistiklere göre, 2023 yılının ilk 8 ayında vatandaş trafik için 474 milyon 17 bin 141 TL devlete vergi ödemesi yaptı.
Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı, konuya ilişkin KIBRIS’ın sorularını yanıtladı. Arıklı, Trafik Dairesi’nin gelirlerinin genel bütçede Maliye Bakanlığı’na aktarıldığını belirterek, trafik için vatandaştan toplanan verginin alt yapı çalışmaları için ayrılmadığını söyledi.
Ne ilgili bakanlıklar ne de belediyeler bu kötü tablonun ortadan kaldırılması için uğraş vermiyor. İşte bu durum vatandaşı da öfkelendiriyor.
KIBRIS’a konuşan vatandaşlar, bozulanın bozulduğu yerde, kırılanın da kırıldığı yerde kaldığını söyleyerek, hem hükümetleri hem de yerel yönetimleri görevlerini yapmaya çağırıyor
Kaza sonrası onarım yok
Ülke nüfusunun her geçen gün arttığı, yolların yetersiz kaldığı ülkemizde trafik kazaları da her geçen gün artış gösteriyor. Özellikle ‘çember’ olan bölgelerde sürat sınırını aşan sürücü çembere dalarken, pek çoğu yol kenarındaki bariyerlere çarparak zor duruyor. Anayollardaki çemberlerde daha önce yapılan kazalardan kalan araç parçaları ve lastikleri bile yol kenarında atıl dururken, bariyerlerin kırılmış ve yamulmuş halinin hâlâ düzeltilmediği gözlemleniyor. Aracın çarptığı yol kenarındaki beton bariyerler onarılıp, yerine konmaktansa yol kenarına atıl bir şekilde kalıyor. Ortaya çıkan manzara ‘yok artık’ dedirtirken, aydınlatmanın yetersiz olduğu ve düzeltilmeyen yollar bir sonraki kazaya da davetiye çıkartıyor.
Aydınlatma direkleri boylu boyunca yatıyor
Geceleri bir türlü sağlıklı bir şekilde yanmayan ve sürücülere zor anlar yaşatan aydınlatma direkleri refüj içerisinde boylu boyunca yatarken bu görüntü “Bu kadar da olmaz” dedirtiyor. Bazıları araç çarpmasından bazıları, bakımsızlıktan yıkılan elektrik direkleri devletin hiçbir makamı tarafından onarılmıyor, o şekilde atıl bırakılıyor.
2018’de Gönyeli Çemberi ile Fuar Kavşağı arasında yaşanan ve seyir halindeki aracın üzerine düşen aydınlatma direği akıllara bir kez daha gelirken, direklerin refüj içine düşmesi ‘şans eseri’ hayattayız dedirtiyor.
Düşen direklerin açıkta kalan elektrik kabloları ise tehlikenin boyutunu bir kez daha gözler önüne seriyor.
Tabela demeye bin şahit ister
Ülke genelinde bulunan yer – yön bildiren tabelalara, tabela demeye bin şahit ister durumda! Yollardaki trafik levhaları hayati önem arz ederken, artık pek çoğu işlevini yitirmiş durumda.
Ömrünü tamamlayan tabelaların zamanla boyaları dökülüp, yazıları silinirken, sürücüler için de bir anlam ifade etmiyor. Pek çok levha kaza sonrası veya zamana yenik düşmesinden dolayı ‘günebakan’ gibi boynunu bükerken, ayakta durmaya takati olmayan tabelaların ayakları taşlarla sabitlenmeye çalışılıyor.
Özellikle anayollardaki levhaların etrafındaki otlar biçilip temizlenmediği için insan boyunu aşmış durumda. Kimi zaman hayat kurtaran trafik levhaları ülke yollarında ise sürücüleri tehlikeye sokacak durumda!
Yollar köstebek yuvası
Her fırsatta dile getirilen ve araçların büyük hasara uğramasına sebebiyet veren ‘çukur yollar’ deyim yerindeyse adeta birer köstebek yuvasını andırıyor.
Ülke genelinde metre başına en az 1 çukur denk gelirken, bu durum sürücülere de zor anlar yaşıyor. Yolların kötü vaziyeti için ‘yama’ gibi geçici önlemler alınsa da, en ufak bir yağmur suyu veya ağır vasıta araçların yolu kullanmasıyla eski düzene geri dönülüyor.
Pek çok vatandaş araçları hasar görmesin diye yol içinde zigzaglar yaparak ilerlemesi kazaya da davetiye çıkarıyor. Her yıl seyrüsefer bedelleri, ehliyet paraları, muayene gibi çeşitli vergiler devlete bir tamam ödense de, ücretin karşılığı yol – hizmet olarak vatandaşa geri dönmüyor. Araçların ve sürücülerin daha fazla tehlikeye atılmaması için, geçici değil kalıcı çözümlerin alınması gerekiyor.
Utandıran çöp görüntüleri
Trafik yoğunluğunu azaltmak için açılan çevre yolları çöplükten geçilmiyor. Adım başı etrafa atılan veya yığın halinde bir kenara bırakılan çöp dağları görüntüsüyle adeta utandırıyor.
Kaza yapılan alanlarda, anayolların kenarlarında yırtılmış eskimiş eski lastikler atıl halde bulunurken, ara yollar ve çevre yolları da pislikten geçilmiyor. Cam şişesinden, kartonuna, moloz yığınından, plastiğine birçok eşyanın saçıldığı yollar, sağlık açısından da büyük bir tehdit oluşturuyor. Ülkede temiz bir tek alan bile kalmamışken, çevre bilincinden uzak kişilerin duyarsızca attığı çöpler, ‘insanlıktan uzaklaşıyoruz’ dedirtiyor.
8 ayda 474 milyon TL vergi toplandı
Öte yandan KIBRIS muhabiri Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı’na bağlı Trafik Dairesi’nin Araç Kayıt ve Ruhsatlandırma Şubesi tarafından yayınlanan istatistiklere ulaştı. Buna göre, ülkede araç satışı her geçen yıl ciddi şekilde artarken, araç satışına paralel olarak devletin elde ettiği gelirlerde de muazzam bir artış var.
2021’de toplam 8 bin 914 araç satışı gerçekleşirken, 2022’de 11 bin 127 araç satıldı. 2023’ün henüz ilk 8 aylık verilerine göre 13 bin 115 tane araç satışı gerçekleştirildi.
Araçların satışlarıyla ilgili alınan vergilerin yanı sıra devlet trafik işlerinin geneliyle ilgili vatandaştan toplam 23 kalemde vergi topluyor. 2023 yılının ilk 8 ayında vatandaş 474 milyon 17 bin 141 TL devlete vergi ödemesi yaptı. Bu vergiler içerisinde en yüksek ödenen meblağlar motorlu araçlar kayıt harcı, seyrüsefer ruhsat harcı ve araç devir harcından oluşuyor.
Ağustosta rekor vergi
Devlet, araç devir harcı, araç kayıt suret harcı, araç muayene harcı, cezalar ve gecikme zammı, ehliyet sınav harcı, motorlu araçlar kayıt harcı, motorlu araçlar sicilinden yapılan araştırma harcı, muayene suret harcı, satıcı ruhsat harcı, seyrüsefer ruhsat harcı (6 aylık ve yıllık), seyrüsefer suret harcı, sol direksiyon suret harcı, sol direksiyon amblem harcı, yurt dışı çıkış harcı, özel seçilmiş sıradan plaka harcı, isme özel plaka harcı gibi toplam 23 kalemde vergi topluyor. Ocak ayında bu kalemlerden toplanan rakam 45 milyon 681 bin 66 TL idi. Şubatta rakam 55 milyon 230 bin 375 TL’ye yükselirken, mart ayında da 59 milyon 907 bin 215’e çıktı. Nisan ayında 59 milyon 354 bin 194 TL vergi toplayan Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı mayıs ayında 49 milyon 775 bin 770 TL topladı. Haziran ayında araç satışlarının artmasına paralel olarak toplanan vergi meblağı 61 milyon 40 bin 44’e yükseldi. Yükseliş temmuz ayında da devam etti. Temmuzda 80 milyon 195 bin 867 TL vergi toplanırken, ağustosta rekor görüldü. Ağustos ayında 23 kalemlik vergi listesinin toplamı tam tamına 87 milyon 418 bin 112 TL oldu.
Araç kaydı için 255 milyon TL!
Böylelikle ilk 8 ayda vatandaş trafik vergileri için devlete 474 milyon 17 bin 141 TL’lik ödeme yaptı. 23 kalem vergi maddelerinin içerisinde en büyük payı 255 milyon 133 bin 533 TL ile motorlu araçlar kayıt harcı oluşturuyor. Vatandaş seyrüsefer ruhsat harcı için de 135 milyon 287 bin 79 TL ödedi. Araç devir harcı için de 27 milyon 309 bin 474 TL ödendi.
Arıklı: Gelirler genel bütçeye aktarılıyor
Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı, konuya ilişkin KIBRIS’ın sorularını yanıtladı. Arıklı, Trafik Dairesi’nin gelirlerinin genel bütçede Maliye Bakanlığı’na aktarıldığını belirterek, trafik için vatandaştan toplanan verginin alt yapı çalışmaları için ayrılmadığını söyledi.
Kendilerinin de Trafik Dairesi’nin topladığı vergilerin trafik alt yapısı için kullanılmasını talep etiklerini anımsatan Arıklı, Ancak bu konuda bir türlü adım atamıyoruz. Maliye maaşları ödemek ve devletin ihtiyaç duyduğu diğer işler için bu gibi gelirleri genel bütçe içerisine alıyor. O zaman da Bayındırlık Ulaştırma Bakanlığı’na gerekli alt yapı çalışmalarını yapabileceğimiz bir bütçe kalmıyor. Çıkan bütçeler ile yatırım yapmak neredeyse imkansızdır” dedi.
Arıklı, yollar için yapılan yatırımların bütçelerinin genellikle Türkiye Cumhuriyeti tarafından verildiğini anımsatarak, “Bu yapı içerisinde alt yapı çalışması yapmak mümkün değil” ifadelerine yer verdi.
Bakan Arıklı, sözlerine şöyle devam etti:
“Biz gerek Karayolları Dairemiz, gerekse Trafik Dairemiz ile bahsedilen eksikliklerin giderilmesi için uğraş veriyoruz ama dediğim gibi konu gelip bütçeye dayanıyor. Biz belirlediğimiz plan program ile sorunları en aza indirmek için çalışıyoruz.”
Vatandaş ne dedi?
Hasan Türüközü:
“Şimdiye kadar gelen hükümetler Kıbrıs halkı için değil, kendi çevresi için uğraşıyor. Çünkü iktidar kalabilmeleri için kendi çevrelerine yatırım yapmaları gerekiyor. Yollar berbat halde gidiş geliş iki tarafta sorunlu. Sürekli trafik kazaları yaşanıyor. En iyi çare düzgün ve tarafsız bir yönetimdir. Bu ülkede bozulan bozulduğu, kırılan kırıldığı yerde kalıyor. Kaza oluyor, kırılıyor bozuluyor her şey hâlâ o şekilde orada duruyor.”
Halil Kasap:
“Devletin birinci görevi bu sorunları ortadan kaldırmaktır. Bu vatandaşın yapacağı bir şey değildir. Onu da devlet yapmıyor. Yol bozuk, tabelalar eski, pek çok yer çöp içinde daha bir sürü sorun. Bu durumdan şikayetçiyim. Herkesin arabası çukurlara düşüyor bozuluyor. Gerekenlerin yapılması gerekiyor. Levhaların boyası dökülmüş, yazıları silinmiş gece sürüş yaparken tehlike yaratıyor gece görüş alanımıza bile girmiyor.”
Tuncay Aytaç:
“Yetkililerin görevi ama yapmıyorlar. Yol kenarları, tabelalar her yer dökülüyor bozuluyor. Başta sistem olmak üzere her şey bozuk. Bu durum trafikteki sürücüler olarak bize büyük zarar veriyor. Lastikler yırtılıyor, jantlar eğiliyor. Kazalara davetiye çıkarıyor. Çukurlardan kaçarken kaldırıma çarpıyorlar, kaza yapıyorlar. Önlem alınmalı.”
Mehmet Nejdet:
“Bu ülkede bozulan bozulduğu gibi kalıyor devlet otoritesi yeterli değil. Tabela dediğimiz kamuya ait bir obje. Dolayısıyla kamunun malına zarar verirseniz bu bir kamu davası olarak açılır. Dolayısıyla bu konuda ilgili otoritelerin bunu göstermesi gerekir. Yolların bozukluğu bu ülkede ciddi bir sorun özellikle alt yapısı konusuna girmeyeceğim ancak ülkemizde biz bu otomobilleri kullanmak için her sene seyrüsefer parası ödüyoruz. Bu paraların bu işlere kanalize edilmesi lazım. Otomobillerin ilgili aksanları parçalansın diye beklememiz lazım. İnsanların yol güvenliği sağlanmalı. Bu her zaman için bir risktir biz bu riski her gün yaşıyoruz.”
